Brukiew
Brukiew (Brassica napus var. rapifera L., B. napobrassica Mili., 2n = 38) jest dwuletnią rośliną z rodziny krzyżowych (Cruciferae Juss.; Brassicaceae Burnett). Powstała na wybrzeżu śródziemnomorskim w wyniku spontanicznego skrzyżowania się liściowej kapusty z rzepą i podwojenia liczby chromosomów w zygocie. Nie jest znana w stanie dzikim. U- prawia się ją w większości krajów Europy, Ameryce Północnej, Argentynie, Indiach, Japonii i in. Zdziczałe jej formy spotyka się we wszystkich częściach świata.
W roku wysiewu brukiew wykształca rozetkę liści i duży, mięsisty korzeń, w drugim roku – łodygę kwiatową. Kształt zgrubiałego korzenia jest najczęściej kulisty spłaszczony (na ogół bardzo różnorodny), barwa skórki — żółta lub żółtobiała, główka — zielona, szarozielona lub czerwonofioletowa; miąższ żółty lub biały, soczysty, zwarty, słodka wy. Główka dobrych odmian stołowych jest gładka, nieduża, a ilość korzeni bocznych mała. Liście odziomkowe duże, u większości odmian pierza- stosieczne, owłosione lub nagie, mięsiste, ze słabym lub dość silnym nalotem woskowym; liście górne półobejmujące łodygę. Kwiaty żółte lub pomarańczowe. Rośliny samo- lub obcopylne. Owoc — łuszczyna wielonasienna, zwykle nieco wygięta, z dziobkiem średniej długości 1 cm. Nasiona ciemnobrunatne lub czarne, drobne, prawie kuliste. Masa 1000 nasion 1,5—2,45 g.W ZSRR uprawia się brukiew głównie w strefie nieczarnoziem- nej części europejskiej, gdzie sięga daleko na północ. Okres wegetacji trwa 120—130 dni. Brukiew znosi jesienne i wiosenne przymrozki do —6, — 8°C. Jest ona przeważnie rośliną pastewną, ale istnieją również odmiany stołowe. Wartość brukwi polega na wysokiej zawartości suchej masy (10—16,8%) oraz kwasu askorbinowego (24—69,5 mg%); ponadto miąższ zawiera 5—10% cukrów (głównie glukozy), 0,6—2% białek, olejek gorczycowy, karoten, witaminy Blf B2, P (rutynę), wapń, fosfor, sód, żelazo, magnez, siarkę i in. Witamina C odznacza się dużą trwałością przy gotowaniu i przechowywaniu zimowym. Odmiany z białym miąższem mają nieco gorszy skład chemiczny, ale są plenniejsze od odmian z żółtym miąższem. Plon wynosi od 20 do 67 t z 1 ha.Surowe i gotowane korzenie oraz liście skarmia się bezpośrednie inwentarzem lub zakisza. Jako roślinę warzywną uprawia się w ZSRR głównie starą rosyjską odmianę Krasnosielskaja. Korzenie jada się na surowo albo po uduszeniu, ugotowaniu na parze, upieczeniu, usmażeniu lub w zupach. W diecie stosuje się brukiew przy zaparciach; przeciwwskazaniem są ostre schorzenia żołądka i jelit. W lecznictwie ludowym stanowi środek moczopędny i wykrztuśny. W rejonach północnych brukiew jest cenną rośliną dostarczającą witamin.
